- LIGNUM
- LIGNUMpro Numine: Et quidem rude primo, in Caryaridis Dianae, in laconia, templo Arnob. l. 6. Ridetis temporibus priscis Persas fluv. coluisse, Memoralia ut indicant scripta: Informem Arabas lapidem: Acinacem Scythicas nationes: Ramum pro Cinxia Thespios, Lignum Caryos pro Diana indolatum; Pessinuntios silicem pro Deûm matre. Cuiusmodi lignum οὐκ εἰργασμένον Clem. dicitur, ubi notat Heraldus ad loc. Vide quoque intra ubi de termino. Inde formatum. Unde Prudent. περὶςτεφ. Hymna 14. v. 381.Deasciato supplicare stipiti?Apuleius Floridorum l. 1. truncus dolamine effigiatus. Vide supra ubide Idoloatria incunabulis, Pertinet huc, quod apud Hoseam conquerit ur Deus, populum suum Lignum mterrogavisse et virgam: ubi tamen genus divinationis, Ρ῾αβδομαντεία Graecis vocatum, indigitari ait Hier. ad Hos. c. 4. cuius et apud Christianos superfuisse vestigia discimus ex can. 4. Conc. Antissiodor. Non licet —— ad Sortes, quas Sanctorum vocunt, vel quas de Ligno aut de pane faciunt, adspicere. Cuiusmodi sortes an ex praetenso cruis ligno an ex alio pro Sacrato ac sancto vulgo habito fuerint fabrica tae: non liquer. Interim videntur factae ad imitationem Praene stinarum olim atque Antiatium sortium, de quibus suo loco Vide Ant. van Dalen de Orac. Dissertat. II. ut et infra in voce Rhabdomantia. Ceterûm eius multiplex in vita bumana usus. Ut alia omittam, lignis a vermibus exesis Lacones olim signabant. Namque Troianis temporibus annuli usus apud Graecos ignoratus adhuc: proin non annuli notâ, sed nodo, conditae arcis vestes ac vasa aurea argenteaque obsignata sunt, apud Hom. Odyss. θ. Lacones vero lignis quoque istiusmodi res quasvis signasse leguntur. Hesych. Οἱ Λάκωνες σφραγίσιν ἐχρῶντο ξύλοις ὑπὸ θριπῶν βεβρωμένοις κατασημαινόμενοι ὁπότε βούλοιντο, Lacones, sigillorum loco, lignis usi sunt a tineis corrosis, sicque quae libuerat, signabant. Ubi ex Philostephano addit, Herculis id fuisse inventum. Hinc signacula illa θριπήδεςτα et θριπόβρωτα nuncupata. Etymologici auctor, Θριπήδεςτα τὰ ὑπὸ τῶ θριπῶν διαβεβρωμένα ξύλα οἷς ἀντὶ σφραγιδων ἔχρωντο, Vox τριπήδεςτα designaet ligna a vermibus exesa, quibus signaculorum loco utebantur. Eustathius Odyss. α. Θριπήδεςτα, ξυλήφια τὰ ὑπὸ θριπῶν βεβρομένα, οἷς ἐχρῶντο οἱ σφόδρα ὀικονομικοί ἀντὶ γλυπτῶν σφραγίδων, Sunt autem θριπήδεςτα parva quaedam ligna, a vermibus erosa, quibus diligentiores Patresfamilias utebantur loco sculptorum signaculorum. Atque huius consuetudinis mentiosit. apud Lycophron. Cassandrâ et Aristoph. θεσμοφοριαζούσαις, ut praeter Casaub. notavit Ioh. Meurs. ad Lycophr. Vide quoque supra in voce Clavis. Sed et in calceatum Indis placuit, quos Philostrat ex arborum corticibus sibi calceos consicere solitos fuisse. docet l. 2. c. 9. A quibus istiusmodi calceorum usus ad alios transiit: ita ut alii rudioribus et omnino ligneis usi sint, quemadmodum Germani vett. referente Cluv. Germ. Antiq. l. 1. et agrestes Polonietiamnum, quorum soleas ex arboris ligno fabrefactas funiculus in planta pedisadstringit; Alii paulo eruditioribus, quorum nempe soleae tantum ex ligno, ceterae corio vel e quavis alia molliore erant materia. Qualia erant Tibicinum crupezia, apud Iul. Polluc. πεποιημέαν εἰς ἐνδόσιμον χοροῦ, facta ad auspicationem chori: unde Baeotos Crupeziphoros dictos esse, refert Tiraquellus l. 5. c. 18. Meminit quoque solearum lignearum Auctor ab Herennium, cum ait: Si quis parentes occiderit, vel verberaverit, ei damnato obvolvatur es folliculo lupino, solea ligneae pedibus mducantur, E quibus verbis patet, antiquitus damnatorum pedibus e signo soleas fuisse inductas. In Gallia hodieque rustici tenuioris fortunae homines, calceamentis eiusmodi, vernaculo fermone Sabots appellatis, passim utuntur, B.Balduin. de Calceo Antiquo. c. 5. Graeci hodierni etiam tintinnabula ex ligne habere leguntur: Quia enim campanarum illis usu interdictum, duo genera tintinnabulorum adhibent, Symandrum et Hagiosiderum. Quorum illud, e ligno praeduro, et quantum huius natura patitur,sonoro, tabula est lata digitos plus minus quinque, sesquidigitum crassa, longa fere pedes quatuordecim, cuius capita foramina habent nonnulla, pennae anserinae calamove scriptorio pervia: in medio autem tenuem funiculum continet, quo mordicus ab eo, qui instrumenti huius sonitu populum ad templum convocaturus est, apprehenso, malleis duobus ligneis pulsatur. Vide infra in voce Symandrum uti de ligni in Vett. re igniaria usu, supra: in investitura, itidem. etc. Porro Ligno sontes verberati olim. Interpres antiquus Aristoph. in Plut. explicat Tympanum, quod cum idem esse supplicii genus cum Eqvuleo existimet, refutat Interpretem Hier. Magius l. de Eqvuleo c. 8. Quid enim, inquit, ligno aut fusti cum equo parvo et versatili tympano? Verum quia Tympanum aliud quid ab Eqvuleo esse certum est, frustra hîc est Magius. Tympanum enim, ἀπὸ τοῦ τύπτειν, a feriendo, quasi τύπανον dictum, rotundus fuit fustis, vel bacillus, quo nocentes feriebantur ac necabantur: unde ἀποτυμπανίζειν, quae vox Hebraeor. c. 11. v. 35. reperitur, proprie videtur esse fustibus necare. Hesych. certe, τυμπανίζεται, πλήςςεται, ἐδέρεται, ἰχυρῶς τύπτεται, i. e. τυμπανίζεται signisicat idem quod feritur, excoriatur, fortiter verberatur. Et alibi, τύμπανον, inquit ξύλον εν ᾧ τυμπανίζουσιν, i. e. τύμπανον est lignum, quo verberant. Vide Gothorredum Iungermann. Notis ad Magit loc. praef. et supra, ubi de Fustibus, infra item, in voce Tympanum, ubi et hostes primitus ligno dein demum ferro occisos dicemus, qua de re infra quoque aliquid, ubi de Ligno igni durato. Etiam vide lignum, cippus dictus, quo reorum colla et pedes constringebantur. Paulus de Vita S. Martini l. 5.Ast alii sursum porrecti robora ligniTriste ministerium furioso corde parabant,Ut caro distentis propere male pendula membrisTortori laceros crucianda exponeret artus.Hinc in ligno suspendi in ligno extendi, in ligno detineri ac constringi, phrases saepius occurrentes apud Auctores, qui de Martyrum passionibus commentati sunt: εν τῷ ξύλῳ δεδέςθαι dixit Lysias Orat. 1. c. theomnest. et Ioh. Diacon. in Vita S. Iosephi Hymnographi 22. Vide Hesych. in Ε᾿γκαλοσκελεῖς, C. du Fresne Dissert. 19. ad Ioinv. ut et hic passim, inprimis in voce Cippus, item Nervus. Ulterius e Ligno Veterum sapientioribustropaea placuisse, ut, his brevi tempore consumptis, confestim auferrentur e medio discordiae argumenta, dicemus infrâ in voce Tropaum Medio aevo, Lignum cadaveri superponendi ritus, occurrit, in L. Baiwat. tit. 18. c. 6. §. 2. Quia aliquoties conspicimus, cum cudaverhumo immissum fuerit, et lignum superpositum cunctisadstantibus, ut requiratur dominus cadaveris et primus terram supericiat. E quibus verbit eruit C. du Fresne, non in locellis, sed nuda aut linteis involuta humo condidisse, ac postea lignum, i. c. asseres superposuisse Baioarios, antequam terra supericeretur, in Gloss. Literarum typos e ligno, habes infra, ubi de typographia. Eo terram proscindere Samogitas, in voce Vomer. De ligni ad luxum usu: sic Plin. l. 16. c. 43. Quae in laminas secantus, quorumque operimento vestiatur alia materies, praecipua sunt citrum terebinthus, aceris genera buxum, palma, aquifolium, ilex, sambuci radix, populus ——— Hac prima origo luxuria, arborem aliâ integi, et vilioves ligno pretiosiores cortice fieri, us una arbor sapius veniret. Excogitatae sunt et ligni bractea, nec satis: coepêre tingianimalium cornua, dentes secari: lignumque ebore distingui, mox operiri, et quae seqq. Nec omittendum Lignum impetritum, quod 140. perticis sub montium tegmine, repertum, in Museo servari Kircheriano Romae, narrat in Descr. eius Georg. de Sepib. p. 42. De Lignis acapnis, dictum supra; de Ligno odorifero, ad capsulas, mensas, sedes, similiaque conficienda aptissimo, quoque vix aliud praestantius in Sinis vide infra Rosacetum. De more vero Vett. in ligno scribendi, hîc passim; lignum ligno super inducendi supri plura in voce Lamina etc.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.